Urfa’nın şanlı kurtuluş mücadelesi: Peki, kim bu Onikiler?

(RHA AJANS/RHA) – Kurtuluş Savaşı sırasında kenti işgal etmek isteyen düşmana karşı halkıyla topyekun direniş gösteren ve bir yılı aşan işgalin ardından 11 Nisan 1920'de kurtuluşu ilan edilen Şanlıurfa'da 99 yıldır bu tarih "gurur günü" olarak kutlanıyor.

Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesinde yer alan “Müttefikler, güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çıktığında herhangi bir stratejik noktayı işgal edebilecek” hükmü, Urfa’yı işgale gerekçe yapılarak 7 Mart 1919 tarihinde, İngilizler tarafından işgal edildi.
Ekim ayı içerisinde İngilizler tarafından işgal edilen yerlerin, Fransızlara devredileceği söylentileri yaygınlaştı. 15 Eylül 1919 tarihinde Paris’te yapılan ve Suriye İtilafnamesi olarak da bilinen antlaşmayla işgal kuvvetlerinin değiştirilmesine ilişkin İngiliz-Fransız Anlaşmasına göre Urfa ve çevresi Fransızlara verilecekti.
Fransızlar 30 Ekim 1919’da kalabalık bir orduyla Urfa’yı işgal ettiler. Urfa’ya giren Fransız kuvvetlerindeki askerlerin sadece 100 kadarı Fransız’dı. Fransızlar ordularını Suriye’den getirdikleri Ermeniler ile sömürgelerinden getirdikleri askerlerden oluşturmuşlardı.
Fransız işgali karşısında Urfa halkı, Ali Saip Bey öncülüğünde destansı bir direniş gösterdi. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurarak haklarını ve vatanlarını savunmaya geçtiler. Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kuruluş toplantısına katılanlar, halk arasında “Onikiler” olarak adlandırıldı.
Halkın inançlı direnişi karşısında şehirde tutunamayacaklarını anlayan Fransızlar “Peygamberler Diyarı” olarak bilinen Urfa’yı 11 Nisan 1920 tarihinde terk etmek zorunda kaldılar.
Peki bu Onikiler Kimlerdir?1- Mustafa Efendi 2- Hacı İmam Efendi3- Mustafa Reşit Efendi4- Mollazade Mahmut Efendi5- Komiser Şakir Efendi6- Güllüzade Osman Efendi7- Şellizade Ali Ağa8- Nebozade Hacı İmam Efendi9- Bedirağazade Halil Ağa10- Adil Hulusi Efendi11- Hüseyin Pertev Efendi12- Hacı Mustafa Çavuş
Yukarıda da ismini saydığımız bu 12 kişi öncülüğünde yaşanan mücadele Urfa’ya “Şanlı” unvanını kazandırdı. 11 Nisan’da kent düşman işgalinden kurtuldu. Bu sebeple her 11 Nisan, Urfa tarihine şanlı bir kurtuluş yazdıran Urfalıların bayramı olarak kutlanır.
1984'te "şanlı" unvanı aldıUrfa milletvekili Osman Doğan ve 17 arkadaşı, Kurtuluş Savaşı'nda gösterilen kahramanlıktan dolayı Urfa'nın adının '' Şanlıurfa'' olarak değiştirilmesine ilişkin kanun teklifini TBMM'ye sundu.
Teklif, 12 Haziran 1984'te kabul edilerek kanunlaştı. Urfa ilinin adının Şanlıurfa olarak değiştirilmesi hakkındaki 3020 sayılı kanun, ''22 Haziran 1984 tarih 18439 sayılı Resmi Gazete''de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Kurtuluş Savaşı sırasında verdiği destansı mücadeleyle büyük kahramanlık gösteren kente, 7 Nisan 2016'da da TBMM Genel Kurulunda oy birliğiyle İstiklal Madalyası verildi.
Geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapan ve "tarihin sıfır noktası" olarak kabul edilen Göbeklitepe ile Hazreti İbrahim'in doğup büyüdüğü ve ateşe atıldığı yer olarak rivayet edilen Balıklıgöl'ün bulunduğu Şanlıurfa, günümüzde ülkenin en önemli kentlerinden biri olarak dikkati çekiyor.